اروم دنتال

با قطعات ايمپلنت دندان بيشتر آشنا شويد

امروزه كاشت ايمپلنت براي افرادي كه يك يا چند دندان خود را از دست داده اند، بسيار رواج پيدا كرده است. همچنين ايمپلنت در افرادي كه تمام دندان هاي خود را از دست داده اند، نيز كاربرد دارد. كلمه ايمپلنت به خودي خود به معناي قرار دادن جسم خارجي يا بافت زنده در دهان است.

ايمپلنت ماده ايست معمولا از جنس تيتانيوم و يا الياژهاي آن كه با جراحي در داخل استخوان باقي مانده بيمار به عنوان زيرساخت پروتز دنداني قرار داده مي شود .  ايمپلنت دندان با بهترين عملكرد و كمترين عوارض با هدف بازسازي، عملكرد، قدرت تكلم، ظاهر و ... به كار برده مي شود.

هنگامي كه دندانپزشك مي خواهد ايمپلنت دندان را انتخاب كند، ميزان استخوان در دسترس، ميزان استحكام استخوان و زمان گذاشتن ايمپلنت دندان را در نظر مي گيرد. توصيه مي شود مقاله لمينت دندان را نيز مشاهده كنيد

مواد سازنده ايمپلنت تركيبات بيومتريالي هستند كه در تماس با سيستم بيولوژيك بدن قرار مي گيرد. بيو متريال هايي كه در ايمپلنت مورد استفاده قرار مي گيرند، بايد داري خصوصيات سازگاري بيولوژيكي و مكانيكي، كارايي و بازده، قابليت كاربرد و ... باشند تا آسيب وارد نكنند.

ايمپلنت هاي دنداني به 4 گروه اصلي Subperiosteal، Transosteal، Intramuغير مجاز مي باشدal و Endosteal دسته بندي مي شوند كه پّر كاربرد ترين آن ها در حال حاضر ايمپلنت Endosteal ريشه اي است. 

ايمپلنت هاي دنداني داخل استخواني ريشه به دو گروه رزوه دار و استوانه اي شكل بدون رزوه تقسيم مي شوند. ايمپلنت هاي رزوه دار خود به دو شكل استوانه اي و مخروطي هستند. امروزه  ايمپلنت هاي رزوه دار كاربرد بيشتري دارند، چراكه داخل استخوان ثبات بيشتري ايجاد مي كند و استقرار عمودي ايمپلنت حين قرار دادن بيشتر قابل كنترل است.

برخي ايمپلنت هاي رزوه دار پيچي شكل به گونه اي Taper مي شوند كه به شكل مخروطي ريشه دندان طبيعي دربيايند. رزوه هاي ايمپلنت به گونه ساخته  مي شوند كه تماس اوليه ايمپلنت با استخوان را به حداكثر برسانند، سطح تماس را افزايش دهند و انتشار و توزيع نيروها را در ناحيه تقابل ايمپلنت و استخوان راحت كنند.

شكل و نوع رزوه ها تاثير به سزايي بر جهت و نوع نيروهايي كه به محل تماس ايمپلنت وارد مي شود، دارد. هرچقدر عمق رزوه ها كمتر باشد، قرار دادن ايمپلنت در استخوان متراكم آسان تر است.

اجزاي ايمپلنت

در اينجا به شرح اجزاي مختلف ايمپلنت مي پردازيم.

1-  فيكسچر(fixture): فيكسپر قطعه از جنس تايتانيوم مي باشد كه داخل فك بيمار قرار مي‏گيرد، فيكسچر با استخوان فك جوش مي خورد و پروتز ايمپلنت روي آن سوار مي شود. در ايمپلنت هاي در سطح بافت قسمت High polished  ارتفاع زيادي دارد كه بيرون استخوان قرار مي گيرد كه اين قسمت در سطح استخوان قرار ندارد.

2- اباتمنت (Abutment): اباتمنت قطعه ايست كه روي ايمپلنت پيچ مي شود و وظيفه آن تامين ساپورت و گير پروتز است. پروتز روي اباتمنت قرار مي گيرد. اين اباتمنت ها يك قطعه اي و يا دو قطعه اي هستند.  اباتمنت هاي يك قطعه اي جز ضد چرخش ندارند.

در صورت استفاده از اباتمنت دو قطعه اي براي روكش تكي از نوع داراي جز ضد چرخش  استفاده مي شود. در اباتمنت هاي دو قطعه اي در مواقعي كه از اين اباتمنت ها براي پروتزهاي ثابت به هم متصل استفاده مي شود، چون عملا امكان چرخش پروتز وجود ندارد و هم براي اين كه نشاندن پروتز آسان تر و بدون خطا انجام گيرد، از نوع بدون جز ضد چرخش استفاده مي شود.

اباتمنت دو قطعه اي خود مي تواند حالت مستقيم يا زاويه دار داشته باشد. استفاده از اباتمنت مستقيم و يا زاويه دار بستگي به محل و زاويه قرارگيري ايمپلنت ها دارد. اباتمنت به عنوان واسطه اي براي نصب دندان پروتزي به روي فيكسچر مي باشد.

نقش اساسي اباتمنت در ساخت سوپراستراكچر يا پروتزهاي ايمپلنت است كه به طور كلي پروتزهاي ايمپلنت به صورت پيچ شونده و يا سيمان شونده هستند. در حال حاضر در اكثر سيستم هاي ايمپلنت، اباتمنت هاي زاويه دار از 5 تا 25 درجه وجود دارد و در مواردي كه جراح نتوانسته باشد ايمپلنت را عمود در استخوان بيمار قرار دهد از آنها استفاده مي شود.

هيلينگ اباتمنت باعث شكل گيري بافت لثه در اطراف ايمپلنت مي شود و همچنين از نفوذ جسم خارجي به داخل ايمپلنت جلوگيري مي كند. بعد از بستن هيلينگ و گذشت يك تا 2 هفته، دندانپزشك هيلينگ را باز كرده و ايمپرشن كوپينگ را براي قالب گيري به جاي آن مي بندد.

سپس در همان جلسه مجدداً هيلينگ را بسته تا دندان بيمار آماده گردد. هيلينگ اباتمنت نيز داراي قطر، كلار و ارتفاع هاي متنوعي است و بسته به سايز فيكسچر استفاده شده و شرايط لثه بيمار انتخاب مي گردد.

3- روكش فلزي: روكش به ترميم هايي گفته مي شود كه تمام تاج دندان را مي پوشاند . روكش هاي فلزي از جنس طلا يا آلياژهاي نيكل، كروم و كبالت مي باشد و با توجه به قدرت تحمل فشار آنها، معمولا براي استقرار روي دندان هاي عقب استفاده مي شود .

4- ايمپرشن كوپينگ (Impression coping): ايمپرشن كوپينگ قطعاتي هستند كه براي قالب گيري مورد استفاده قرار مي‏ گيرند. پست قالب گيري به ايمپلنت متصل مي شود، سپس توسط قالب گيري موقعيت دقيق ايمپلنت را نسبت به نواحي آناتوميك مجاور به كست انتقال مي دهد.

هنگام قالب گيري از اباتمنت هاي يك قطعه اي، نوعي از ايمپرشن كپ به كار مي رود و روي اباتمنتي كه داخل دهان بسته شده قرار مي گيرد و زمان قالب گيري داخل ماده قالب قالب گيري باقي مي ماند. پس از خارج كردن قالب، انالوگ اباتمنت متناظر باآن درونش قرار مي گيرد و كست ريخته مي شود.

5- برن اوت كپ: پروتزهاي دنداني برن اوت كپ را روي اباتمنت قرار داده و ساخت سوپر استراكچر شروع مي‏شود. پس از آرتيكولاتور گذاري كست هاي اصلي، اين قطعات پلاستيكي با توجه به اكلوژن تنظيم مي‏شود و روي آن ها و كس آپ انجام شده و مطابق معمول سيلندر گذاري شده و ريخته گري انجام مي ‏شود.

6- پيچ سيل كننده (sealing screw): قبل از شروع درمان پروتزي روي ايمپلنت جاي گذاري مي شود. بسته به اندازه هاي آن يك مدل داخل دهانه ايمپلنت جايگذاري مي شود و مدل بعدي بعد از بسته شدن اندكي بالاتر از سطح ايمپلنت قرار مي گيرد.

7- گايد پين guide pin: گايد پين پيچي است كه در مراحل قالب گيري يا لابراتور مورد استفاده قرار مي گيرد. بعد از اتمام پروتز، ايمپلنت دنداني به وسيله پيچ هاي كوتاه تر ثابت مي گردد و روي پيچ ها ابتدا با گوتا پركا و در نهايت با كامپوزيت پوشيده مي‏ شود.

8- كلاهك ترميم (healing cap): كلاهك ترميم يك پيچ گنبدي شكل است كه پس از مرحله دوم جراحي و قبل از قرارگيري پروتز گذاشته مي شود. اندازه كلاهك ترميم با توجه به ضخامت لثه متفاوت است و نقش آن هدايت كردن و شكل دادن به بافت نرم اطراف پروتز است.

در مرحله دوم جراحي پس از بستن كلاهك ترميم، در مناطقي كه از نظر زيبايي و ظاهر اهميت ندارد، براي التيام بافت و اماده شدن شرايط قالب گيري تقريبا به 2 هفته زمان نياز است. در قسمت هايي كه زيبايي مهم است، حداقل 3 تا 5 هفته براي فرم دهي بافت نرم زمان لازم است.

9- بال اباتمنت (Ball Abutment): در مواردي كه براي بيمار overdenture متكي بر ايمپلنت ساخته مي شود، گاهي جزيي بر روي ايمپلنت بسته مي شود كه در آن حالت كروي دارد و عامل ايجاد گير در داخل دنچر بر روي آن قرار مي گيرد.

گاهي به جاي اين گوي كه عامل گير پروتز متحرك است، عامل گير مي تواند يك Oringو يا كپ پلاستيكي و يا قابل تنظيم فلزي باشد. اين عامل هاي گير ممكن است مستقيما در داخل اكريل دنچر و يا داخل يك هوزينگ فلزي قرار گيرند.

10- بورنات كپ (Burnout Cap): مواقعي كه لابراتوار مي خواهد روي اباتمنت موم گذاري كند تا با آن فريم بسازد، مي تواند موم گذاري را مستقيما روي اباتمنت انجام دهدو يا از قطعه اي به نام Burnout Cap استفاده كند كه باعث مي شود مارجين و روكش دقيق تر به دست آيد و كار لابراتوار آسان تر شود.

در اين موترد اين قطعه را روي اباتمنت مي گذارند و لبه نازك ان روي سر انالوگ ايمپلنت مي نشيند. مئم گذاري روي اين قطعه انجام مي شود.

11- پروتكتيو كپ (Protective cap): اگر اباتمنت در دهان بسته شده و محكم گردد و از ان قالب گيري گردد و در دهان باقي بماند، پروتكتيو كپ روي آن قرار گرفته و سمان مي شود تا اباتمنت فلزي بيمار را ازار ندهد.

12- كاوراسكرو (Cover Screw): كاوراسكرو پيچ كوچكي است كه پس از قرارگيري فيكسچر در استخوان فك، به سرعت روي فيكسچر قرار مي گيرد تا كاملاً سطح داخلي فيكسچر را بپوشاند.  نقش كاوراسكرو جلوگيري از ورود آلودگي، باكتري ها، خون و بافت لثه به داخل فيكسچر مي باشد. كاوراسكرو تا زمان مرحله دوم جراحي  باقي مي ماند.

همه اجزا و قطعاتي كه پيشتر ذكر شد، داراي آنالوگ لابراتواري هستند كه در حين مراحل كار لابراتواري بر روي آن ها كار مي شود.

13- Raplica: قطعه ايست كه بعد از قالب گيري به ايمپرشن كوپينگ پيچ مي شود، تا نقش fixture را روي master cast يا قالب اصلي ايفا كند. خارج كردن ايمپرشن از قالب اصلي اگر ايمپرشن كوپينگ هاي پيچ شونده باشد، با آچار مخصوص پيچ ‏ها را باز مي كنند و ايمپرشن به راحتي از قالب اصلي جدا مي‏شود.

منبع: https://urumdental.com